Tết Nguyên Đán là tết cổ truyền của người Việt Nam, trải qua bao biến động của lịch sử nhưng những phong tục ngày Tết vẫn được lưu giữ từ năm này qua năm khác, từ đời này qua đời khác.
Tết là dịp cả gia đình đoàn tụ cùng nhau quây quần bên mâm cơm, cùng nhau thăm hỏi người thân, cùng nhau đi lễ tết, chúc tết đầu năm… cầu mong một năm mới an lành,may mắn, an khang, thịnh vượng. Dưới đây là những phong tục trong ngày Tết một truyền thống tốt đẹp của người dân Việt.
Cúng ông Công ông Táo
Ông Công ông Táo vốn là đại diện cho sự êm ấm, hạnh phúc của một gia đình, một gia đình có sung túc, ấm no hay không sẽ thể hiện rõ ràng nhất qua những bữa cơm.
Cúng ông Công ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp, các gia đình sẽ dọn dẹp không gian nhà bếp sạch sẽ, gọn gàng. Sau đó chuẩn bị mâm cúng và cá vàng để cúng đưa ông Táo về trời báo cáo với Ngọc Hoàng về những việc làm của gia chủ trong một năm qua. Cá vàng sau khi cúng xong sẽ được đem thả ra sông, suối.
Gói bánh Chưng trong dịp Tết cổ truyền
“Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh” đã là Tết thì không thể thiếu đi bánh chưng, tùy vào điều kiện mỗi gia đình có gia đình gói bánh chưng từ ngày 23 tháng Chạp cũng có gia đình đến ngày 27, 28, 29 Tết mới gói bánh chưng và có bánh chưng ăn Tết vừa là để biếu anh em, họ hàng.
Miền Bắc thường gói bánh chưng còn miền Nam thì gói bánh tét. Dường như nhờ có việc gói bánh chưng, bánh tét mà cái Tết trở nên ấm cúng và ý nghĩa hơn.
Chơi hoa dịp Tết
Vào dịp Tết, các gia đình thường chơi hoa cho có không khí, ở miền Bắc đặc trưng là hoa đào, còn miền Nam là hoa mai đây cũng là loài hoa chỉ nở vào Tết. Ngoài ra các gia đình còn chơi cây quất một trong những cây tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc, thịnh vượng, hay hoa cúc, hoa thọ… để trang trí nhà cửa thêm vui tươi, rước lộc vào nhà.
Mâm ngũ quả
Với người dân Việt Nam, Tết Nguyên đán không thể thiếu mâm ngũ quả. Tùy vào phong tục mỗi vùng miền, mâm ngũ quả sẽ gồm những loại trái cây khác nhau. Nhưng nhìn chung, mâm ngũ quả phải được sắp xếp trang trọng, đẹp mắt, thể hiện tấm lòng thành kính của con cháu với ông bà tổ tiên, đồng thời cầu mong một năm mới may mắn, bình an và sung túc.
Viếng thăm mộ tổ tiên
Thường những ngày trước Tết, để thể hiện lòng kính trọng, trọn đạo hiếu đối với ông bà, tổ tiên thì con cháu trong gia đình thường ra mộ thăm viếng, dọn sạch sẽ và thắp hương mời tổ tiên về ăn Tết cùng gia đình.
Cúng tất niên
Bữa cơm tất niên thường là bữa cơm vào chiều 30 tết mọi gia đình Việt đều chuẩn bị một mâm cơm để cúng tổ tiên sau đó cả gia đình đoàn tụ quây quần bên mâm cơm cùng nhau ăn cơm nói chuyện, tâm sự để kết thúc một năm cũ và chào đón năm mới với những điều mới may mắn hơn.
Cúng đón giao thừa
Giao thừa là thời khắc chuyển giao giữa năm mới và năm cũ, tùy theo điều kiện mỗi gia đình có gia đình thì cúng hoa quả có gia đình lại cúng xôi gà và thường cúng ở ngoài trời, thời điểm cúng giao thừa là vào phút cuối cùng của năm cũ, ý nghĩa của lễ cúng giao thừa là lễ trừ tịch đem bỏ hết những điều xấu của năm cũ để đón những điều tốt đẹp của năm mới.
Hái lộc đầu năm trong dịp Tết cổ truyền
Nét phong tục đẹp của người Việt trong dịp Tết đó chính là hái lộc, hái lộc được thực hiện vào đêm giao thừa hoặc sáng sớm mùng một Tết và thường thì sẽ hái lộc hoa nhỏ hoặc xin lửa ở chùa, mục đích là cầu may mắn, rước lộc vào nhà nhân dịp năm mới.
Xông đất đầu năm
Vào dịp Tết cổ truyền mọi người rất coi trọng việc xông đất đầu năm, nhằm cầu mong sự bình an, hạnh phúc, phát tài phát lộc. Có một số gia đình còn đi xem tuổi để tìm người hợp tuổi với gia chủ đến xông đất.
Tục xông đất được thực hiện ngay sau thời khắc giao thừa, người xông đất thường có tính cách hoạt bát, vui vẻ, hay gặp may mắn và làm ăn thuận lợi.
Chúc Tết và mừng tuổi
Người Việt Nam có phong tục đi chúc Tết gia đình, bạn bè và người thân vào những ngày đầu năm mới. Vào dịp này, mọi người sẽ dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp, cầu mong một năm mới gặp nhiều thuận lợi và bình an. Đặc biệt, mọi người sẽ tặng cho nhau những phong bao lì xì có đựng tiền mới ở bên trong với ý nghĩa mang đến những điều may mắn.
Đi lễ chùa đầu năm
Đi lễ chùa đầu năm trong dịp Tết cổ truyền là nét đẹp tâm linh của người Việt. Người người, nhà nhà đi lễ chùa vừa là để thể hiện lòng kính đối với đức Phật, tổ tiên vừa là để cầu mong một năm mới với nhiều may mắn, tài lộc, bình an cho cả nhà.
Xem thêm : Những tuổi xông đất đẹp năm Ất Tỵ 2025
Trên đây là những phong tục truyền thống được thực hiện trong dịp Tết cổ truyền Việt Nam. Những phong tục này tuy quen thuộc và đơn giản nhưng mang rất nhiều ý nghĩa đặc biệt, thể hiện mong muốn của mọi người về một năm mới bình an, đủ đầy và hạnh phúc.